Stanowisko Rady Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z dnia 22 lutego 2023 r. ws. edukacji włączającej – dokładne brzmienie stanowiska upublicznionego 22 lutego.
Rada Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” sprzeciwia się dalszemu wdrażaniu projektu „Edukacja dla wszystkich”. Edukacja włączająca, jako jedyny system szkolny, wprowadzany w państwach europejskich nie przyniosła oczekiwanych efektów, a znacząco obniżyła poziom kształcenia. Po latach chaosu Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Holandia, Australia wycofały się z tego systemu.
„Edukacja dla wszystkich” oznacza przebudowę systemu kształcenia uczniów, w tym niepełnosprawnych. Wizja, w której jedna szkoła wraz z nauczycielami ma zaspakajać szerokie spektrum potrzeb wszystkich uczniów, jest utopijna. Wprowadzanie zmian mających na celu usytuowanie w szkołach ogólnodostępnych jak największej liczby uczniów z niepełnosprawnościami, uniemożliwia prawidłowy rozwój dzieci i młodzieży. Prawa niepełnosprawnej mniejszości do włączenia w edukację powszechną stają w konflikcie z prawem większości do efektywnego nauczania. Uczniowie „włączeni” do szkół powszechnych niejednokrotnie wykazują większe niż ich rówieśnicy w szkołach specjalnych poczucie „wyłączenia”.
Nie da się przepisami prawa ani procedurami „na siłę” zintegrować wszystkich uczniów, a skutkuje to wywołaniem niepotrzebnych napięć w społeczności szkolnej. Uczniowie niepełnosprawni czują się gorsi i nie są w pełni akceptowani przez rówieśników. Ponadto nauczyciele, realizując różne podstawy programowe w jednej klasie, nie mają szans na zadowalające efekty swojej pracy, nie tylko dydaktycznej, ale i wychowawczej.
Dzieci i młodzież z niepełnosprawnościami zasługują na najlepszą, dostosowaną do swoich potrzeb i możliwości, edukację. Potrzeby tych uczniów profesjonalnie zapewniają szkoły specjalne, które w dobrych i przyjaznych warunkach przygotowują ich do funkcjonowania w społeczeństwie, rozwijania talentów i zainteresowań. Zdaniem KSOiW do szkół specjalnych i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych powinny być kierowane większe środki finansowe na poprawienie warunków edukacji i zwiększenie atrakcyjności tych szkół. Ponadto, wszyscy uczniowie niepełnosprawni realizujący obowiązek szkolny i obowiązek nauki powinni być objęci prawem bezpłatnego dowozu, bez względu na wiek i rodzaj szkoły.
Najlepszą formą „włączania” osób z niepełnosprawnościami jest integracja społeczna realizowana poprzez wspólne projekty szkół specjalnych i ogólnodostępnych. Pomoc, zrozumienie i współpraca to efekt długotrwałego i dobrowolnego procesu. Zdaniem Rady, na takie właśnie działania oraz terapię, rehabilitację i konkretną pomoc dla rodzin osób z niepełnosprawnością powinny być kierowane środki finansowe.
Przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność”
Ryszard Proksa
